MEE-blog: Derde kerstdag
Elk jaar zie je het weer: versierde bomen, lichtjes in huis, kleding met glitters in de winkel, dansende kerstmannen… Voor de meeste mensen een prachtige tijd vol gezelligheid, familie, vrienden en warmte van de mensen om je heen.
Jammer genoeg geldt dit niet voor iedereen. Half november vorig jaar was ik bij een gezin met drie kinderen. Alle drie jongens met ‘genoeg energie voor een dag van 48 uur’ zoals moeder het zo mooi zei. De oudste van 8, Frank, had daarnaast een dubbele diagnose: autisme en adhd. Het gesprek verliep anders dan de andere gesprekken die we hadden gehad. Ik merkte dat moeder meer dan gebruikelijk gehaast was, snel sprak en kortaf reageerde. Wanneer ik dit vertel, legt ze uit dat het komt door de ‘december-drukte’, die in het gezin start met de eerste aflevering van het Sinterklaasjournaal. Zij en haar man proberen het buiten de deur te houden, maar met twee kinderen op school kunnen ze er niet meer om heen.
Prikkels beperken en overzicht houden
Door de jaren heen hebben ze geleerd de schade te beperken. Ze zorgen voor een duidelijk planning voor de kinderen. Hebben schoenzetkalenders, cadeaus ingepakt in doorzichtig folie, de afspraak met Sinterklaas dat hij al ruim voor 5 december bij ze langs komt en extra bezoekjes aan speeltuinen en het bos. Wanneer we hierover in gesprek zijn, merk ik dat de ouders al het nodige doen om prikkels te beperken en het voor de kinderen zo overzichtelijk mogelijk te houden. Als ik moeder vraag waar ze het meeste tegenop ziet is ze duidelijk: “Tweede kerstdag, bij mijn ouders.”
Kerstdiner met 26 mensen
Tradities zijn erg belangrijk in de familie van moeder. Eén van de tradities is een kerstdiner waarvoor iedereen wordt verwacht in het ouderlijk huis. In plaats van de zes gangen zijn het er nog maar drie, maar moeder krijgt er alsnog de zenuwen van. Ze vertelt over het jaar ervoor. Als ze aan het praten is, zie ik het bijna voor me: een woonkamer waarin extra tafels en stoelen staan met opa, oma, 10 volwassenen en 14 kinderen. Daar zou ik zelf al moeite mee hebben, laat staan een kind van 8 met autisme en adhd dat toch al gespannen is. Vorig jaar ging er glaswerk om toen er te druk werd gespeeld. Aangezien Frank op dat moment net een misstap zette en struikelde over een kleed, was hij de schuldige.
Als ik zie hoe veel spanning moeder nú al heeft, anderhalve maand van te voren, vind ik het verstandig hier over door te praten. Dan blijkt het kerstdiner al jaren een grote stressfactor te zijn. Moeder en vader merken aan de reacties van de andere volwassenen dat zij vinden dat hun drie kinderen te druk zijn. De andere kinderen zijn rustiger, maar laten zich wel meeslepen door Frank en zijn broertjes.
Kan dit wel?
Tijdens ons gesprek, vraag ik aan moeder of ze hier wel eens met vriendinnen over heeft gesproken. Ze zegt het er met haar buurvrouw over gehad te hebben. Omdat zij zo dichtbij woont, weet ze hoeveel geluid de kinderen kunnen maken. De buurvrouw had gezegd dat ze dan maar niet moet gaan. Moeder zegt dit verontwaardigd. Bewust laat ik een stilte vallen. Daarna vraag ik was ze van dat idee vindt. Ze wil iets zeggen, zwijgt even en dan: “Dat kán toch niet?”
Half januari ga ik weer op huisbezoek. Ontzettend benieuwd hoe tweede kerstdag uiteindelijk is verlopen. Moeder doet open met een opgewekt gezicht. Binnen zit de buurvrouw. De buurvrouw die een fantastische steun blijkt te zijn geweest. Moeder vertelt dat ze na afloop van ons gesprek veel heeft nagedacht over het kerstdiner. Begin december, na een pittig weekend, heeft ze haar moeder gebeld om te vertellen dat ze dit jaar het kerstdiner op tweede kerstdag over zouden slaan. Ze opperde meteen om op 27 december op bezoek te komen. Het was duidelijk dat oma niet blij was met dit telefoontje. Toch ging ze akkoord.
Derde kerstdag
Moeder straalt als ze vertelt over derde kerstdag. Het huis was weer op orde, opa en oma hadden alle tijd voor de kinderen en Frank voelde zich niet gedwongen zich te meten met zijn oudere neefjes. Hij had de rust om met een Donald Duck op zijn vaste hoekje op de bank weg te kruipen.
Opa en oma vonden het raar dat één van de kinderen met haar gezin ontbrak tijdens het diner, maar het was alsnog druk genoeg. En er was zoveel over, wel makkelijk dat nu de restjes meteen opgemaakt konden worden. Misschien dat het vaker zo zou kunnen?
Hanneke, MEE-consulent
